woensdag 18 maart 2015

Sjakie (quilty pleasure)



Billy's Boots is een Engelse voetbalstrip die erg populair was in Nederland onder de titel "De Wondersloffen van Sjakie" Als puber was ik gek op deze stripsoap.

Sjakie Meulemans (Billy dus) woont bij zijn oma. Op zolder vindt hij een paar oude voetbalschoenen die ooit toebehoorden aan de profvoetballer Voltreffer Vick, een soort Kick Wilstra. (In het Engelse origineel heet Vick " Deadshot Keen") Met Vicks oude kicks speelt Sjakie als de stervoetballer in zijn gloriedagen. Zonder die wondersloffen is Sjakie nergens, een gewone ietwat sombere puber, die niet kan voetballen. Hij maakt zich continue zorgen, en zijn leven zit vol ups en downs. Wat dat betreft is dit net een Tinastrip voor jongens. De meeste Tina strips kwamen uit Engeland. Ze werden bevolkt door vrouwelijke Sjakies die met paarden in de weer waren. Veel meisje-op -kostschoolverhalen, met (str)enge leraressen. In feite was Sjakie Harry Potter zonder bril, zonder toverstaf maar wel met wonder-voetbalschoenen.

Sjakie hield in tegenstelling tot de meeste meisjes geen dagboek bij, maar dat had Voltreffer Vick dan weer wel gedaan. In dit dagboek, dat hij naast de schoenen op zolder vond, leest Sjakie over de parallellen tussen zijn leven en dat van Vick. En ik als jong lezertje vond weer parallellen tussen mijn leven en dat van Sjakie. Maar daarover later. Terug naar de strip. Als Vick zijn dag niet had tijdens een wedstrijd, dan heeft Sjakie die ook niet. Raakt Sjakie geblesseerd en is hij drie weken uitgeschakeld, dan vindt hij altijd wel een hoofdstuk in het boek waarin Vick ook drie weken uitgeschakeld is. Regelmatig zijn de schoenen zoek, door vergeetachtigheid of als ze afgepakt worden door gemene klasgenootjes, of een krengerige tante. (ook heel Tina-stripachtig) Een variant op de kwijtgeraakte of afgepakte schoenen is een goedbedoelde actie van oma of tante die zijn oude schoenen voor nieuwe heeft ingeruild; Kijk Sjakie, ik heb een verrassing! (niet dus).
Zijn Wondersloffen zijn met de vuilnisman meegegeven en natuurlijk net op het moment dat Sjakie een finale moet spelen. Sjakie moet het vaak op belangrijke momenten zonder de schoenen stellen. Maar anderzijds maakt hij veel glorieuze momenten mee als hij de Voltreffer Vick uithangt. En ook al raken de oude schoenen versleten,  gelukkig weet de schoenmaker ze keer op keer weer op te lappen. Als er tenminste geld voor was, want Sjakie en zijn Oma hebben het niet breed.


Dat ik de strip nu nog zo leuk vind komt natuurlijk dat het jeugdsentiment is. Er waren veel parallellen tussen Sjakies leven en dat van mij. Wij hadden het ook niet breed thuis en ik was net zo'n somber kijkende puber als Sjakie. Ik las ook altijd in bed. Ja, u leest vast ook in bed maar ik speelde voetbal bij Fc Schalkwijk genoemd naar een wijk uit Haarlem. Sjakie speelde bij de Parkwijkers, inderdaad, ook een wijk uit Haarlem. De redactie van weekblad Sjors (waarin Sjakie gepubliceerd werd)  zetelde in Schalkwijk en die dacht; "The Radley Road Rovers" vertalen we met "De Parkwijkers" Niet wetende dat de strip voor mij zo wel heel dichtbij kwam! Ik woonde in de wijk tussen Schalwijk en Parkwijk in;  De Slachthuisbuurt. Donald Duck werd overigens ook vertaald in Schalkwijk, vandaar dat  snackbar Friet van Piet veelvuldig in de Donald Duck terecht is gekomen, maar dat terzijde.


In 1975 hield het weekblad Sjors op te bestaan . De redactie van Sjors besloot eigenhandig aan het eeuwig doorlopende verhaal van Sjakie een einde te breien. En het moest snel, want het nieuwe weekblad Eppo, dat Sjors en Pep zou vervangen, was in de maak. Binnen enkele weken word Sjakie volwassen. De schoenen past hij nog  (een detail, who cares) hij schopt het tot profvoetballer. De schoenen heeft ie plots niet meer nodig.  Hij woont in een groot huis en rijdt in een Buggy (jaren 70 rijk). Blijkbaar was de kracht van de schoenen een soort placebo effect. Hij heeft al tijden het dagboek van Voltreffer Vick niet in gekeken bedenkt hij op de laatste pagina, en hij heft het glas (Vat69?) op Vick waarmee het verhaal besluit.

De tekeningen van deze episodes zijn van een Nederlandse Tina tekenaar.Voor het nieuwe stripweekblad Eppo, werd een verse voetbalstrip ontwikkeld, want voetbalstrips zijn populair. De eerste poging "Achilles zet door!" haalde het niet. Men zocht iets Kick Wilstra-achtig, het werd Roel Dijkstra. Een strip die ik ook heel leuk vond, en niet om het voetbal.
Achilles zet door, de voorloper van Roel Dijkstra kwam nooit verder dan wat proefpagina's

In Engeland is de Sjakie-soap gewoon eeuwig door blijven lopen. Hij bleef jong en de schoenen magisch. De schrijver Fred Baker bleef zo'n 30 jaar doorschrijven alsof het een stabiele kantoorbaan was. Bij de tekenaars was het wat onrustiger. De eerste 11 afleveringen werden getekend door Colin Page. Na 12 pagina's kreeg hij blijkbaar een beter betaalde opdracht en nam Tom Kerr de strip lange tijd voor zijn rekening. Aan hem hebben we het sombere uiterlijk van Sjakie te danken. Later kwam ik erachter dat al zijn strips door sombere chagrijnen bevolkt worden. Het was mijn favoriete tekenaar. Na Tom Kerr nam Mike Western het over. Vanaf eind jaren zeventig nam John Gillat de tekeningen voor zijn rekening. Die was eigenlijk de beste. De laatste jaren van de strip zijn weer getekend door Mike Western.(bent u er nog?) In de voetbal loze zomermaanden speelt Sjakie cricket op oude cricketschoenen van Voltreffer Vick. Die verhalen las ik nooit. Want wie speelt er cricket in Nederland? Een puber uit Bloemendaal misschien, maar niet een jongen uit de Slachthuisbuurt.

Billy Dane uit de "Scorcher" werd Sjakie Meulemans in de Sjors. Let op het verschil in druk en inkleuring 

Ik las Sjakie natuurlijk niet in het Engelse blad. Ik las het in oude Sjorsen en in het Groot Vakantie Boek stonden ook afleveringen die ik gretig verslond in bed ( ik had nog geen meisjes ) 

In 1980 verschijnt plots  het eerste nieuwe deel van een reeks die uiteindelijk uit 33 delen zou bestaan. Wauw! Sjakie is terug, dacht ik. Als was zijn chagrijnig uiterlijk wat olijker gemaakt door John Gillat. Sjakie lacht je toe in de titelbalk. Tekenaars stoppen altijd wat van zichzelf in een tekening. John Gillat had voorlopig voldoende werk. Wie lacht er dan niet. En hoe ging het met mij?  Ik richtte een voetbalclubje op, met een bijbehorend voetbaltijdschrift. Fc Score. We voetbalden nooit, het ging mij erom een blaadje te maken. Mijn vader kopieerde het op z'n werk Achterin publiceerde ik illegaal de Wondersloffen van Sjakie. De strip viel niet alleen bij mij in de smaak. Dat kwam natuurlijk door mijn blaadje.  Album na album bleef verschenen. Men vroeg de tekenaar speciaal voor de Nederlandse uitgaves mooie covers te schilderen.
In album 2  een was er opnieuw een bemoeienis vanuit Nederland. John Gillat werd door de Nederlandse album redactie speciaal gevraagd een scene aan te passen aan de Nederlandse situatie. Als knipoogje heeft Gillat het portret van albumredacteur Meerten Welleman op een vrachtwagen getekend. Een nog olijkere kop dan Sjakie en Gillat bijelkaar. Meerten had ook leuk werk als album redacteur.  Hij is de man aan wie ik als 12-jarige mijn eerste stripjes stuurde. Ga zo door jongen! Stop met voetbal! Ga strips maken ! Op mijn 15de stopte ik met voetballen.  Ik had geen wondersloffen. Ik ging blaadjes maken, en strips. Ik bleef wel altijd praten over Sjakie totdat niemand in Nederland meer naar me wilde luisteren . Ik schreef een Engelse tekenaar die een blog bijhield . Hij publiceerde mijn wetenswaardigheden. Hier kun je o.a. de pagina's van Gillatt bekijken.

30 jaar later kwam ik Meerten tegen in de buurtsuper, ik woonde inmiddels in een betere buurt. He Alex, zou je niet eens voor Eppo schrijven ? Hmmm. Ik klom op zolder op zoek naar een wonderpotlood.
Wat wonderpotloden betreft, hoe verging het de tekenaar John Gillat ? Men vond in Nederland zijn originele tekeneningen terug ergens op een zolder of opslag. Via internet werden de tekeningen verkocht. Dat was een mooie aanvulling op zijn pensioen. En zo is alles met met iedereen goedgekomen.







Geen opmerkingen:

Een reactie posten