De striptekenaar, wie is dat?

Striptekenaar is een tot de verbeelding sprekend beroep. Dat was het althans voor mij als kind. Voor andere jongetjes was dat waarschijnlijk brandweerman, autocoureur of astronaut. Dat komt natuurlijk door strips die ik las en de beeldvorming

Foto's van striptekenaars tonen lachende mannen die achter de tekentafel zitten te toveren. Toveren op papier. Op de ene foto kijkt hij vanachter zijn tekentafel met zijn magische potlood in de hand. Op de ander poseert hij samen met zijn getekende creatie. Soms kruipt het poppetje van het papier of vloeit het uit zijn inkt pen alsof deze echt leeft. Wauw! Dat wil ik ook kunnen, dat getover.

Je gaat aan de slag en het lukt aardig, het voelt goed. Het enthousiasme en zelfoverschattingvan de jeugd.Op school in de klas heb je al snel een groepje bewonderaars achter je staan als je zit te krassen.  Bij het ouder worden merk je dat het  toch veel zweet kost dan je dacht en dat het toveren soms zelfs ronduit frustrerend kan zijn. Maar als het lukt, is dat fijn. Dat  gevoel helpt je door de moeilijke tijden als het even wat stroever gaat.

Op feestjes en in het café merk ik ook vaak dat mijn beroep ook een goede indruk maakt op anderen. Leve de beeldvorming! Meisjes rennen bij de brandweerman weg en komen bij jou staan. De tekenaar van Suske en Wiske woont in een villa, jij ook?!  Ook fijn dat er films en tv-series zijn gemaakt met striptekenaars in de hoofdrol. In een aflevering van de Engelse jaren 60-tv-serie The Avengers met John Steed en Emma Peel bijvoorbeeld, wordt een striptekenaar opgevoerd die in een studio werkt waar zes vrouwen op een podium voor hem poseren. Het geeft maar eens aan hoe ‘zwaar' het werk is.

Ook Mr Steed en Emma Peel lezen strips

In de Amerikaanse film “How to murder your wife” speelt Jack Lemmon een striptekenaar, een verstokte vrijgezel die een luxe leven leidt en zelfs een  butler heeft. Een butler! Niet allen striphelden hebben dus een butler. Enfin. De schrik is groot als de verstokte vrijgezel na een avondje flink doorzakken wakker wordt naast zijn nieuwbakken echtgenote. Hoe kom je daar nu vanaf ? Hoe vermoord je je vrouw?

  

Striptekenaars blijken dus ook nog eens ladykillers te zijn. En niet zomaar wat lady's. Niemand minder dan Romy Schneider ( ja, die van Sissi! ) werd verliefd op een striptekenaar. Echt waar! In de Franse film “César et Rosalie” is de knappe striptekenaar David haar oude vlam, een hunk die met zijn collega's een studio deelt. In hun strakke jaren zeventig broeken staan ze wild op grote vellen papier stripfiguren te ontwerpen. 

Hard zijn ze aan het werk, de sexy striptekenaar en zijn maten.

De baard krijgt genadeloze kritiek van zijn collega tekenaar.

...en toen kwam Romy Schneider binnenlopen ...

Mensen met een ander beroep zijn natuurlijk jaloers. Zo ook in de film. Het huidige liefje van Rosalie, César, een schroothandelaar nota-bene, heeft het niet zo op met het geflirt van de oude vlam. Hij komt later in de film de tekenstudio aan diggelen slaan. De schroothandelaar is een glansrol van Yves Montand. Ja, denk je dan, ik wou dat ik striptekenaar was. Dan wordt Romy Schneider verliefd op mij en komt Yves Montand het interieur van mijn tekenstudio aan diggelen slaan. Wie wil dat nou niet? Yves Montand mag immers een potje bij mij breken.

Haaks daarop staat het beeld van de striptekenaar dat geschetst wordt in de eveneens Franse film l’Année Prochaine... Si Tout va bien (volgend jaar… als alles goed gaat). De striptekenaar in dit verhaal is ook een knappe fransman maar tevens een brok chagrijn en hypochonder bovendien. Een stuk realistischer dus. Het toveren op papier gaat hem ook wat minder makkelijk af. Maar hij mag niet klagen. Hij woont in Parijs en Isabelle Adjani is verliefd op deze tekenaar. Ze wil zelfs een kind van hem. De man schrikt zich rot. Hij vindt dat hij de verantwoordelijkheid niet aan kan.

 

Terwijl de tekenaar zijn deadline probeert te halen doet zijn vrouw de financiën. 

Zijn albums verkopen slecht en hij zit in een creatieve impasse. Bovendien is zijn vinger ook nog eens gebroken, wat het tekenen niet makkelijker maakt. Volgend jaar als mijn nieuwe boek uit is dan gaat het vast beter liefje! Typisch geklets van een tekenaar. Het wordt een roerig jaar. Ze raakt zwanger. Van wie is eerst nog even onduidelijk. Het huwelijk loopt nog bijna op de klippen eer het begonnen is. Gelukkig krijgt het verhaal een happy end. Het kindje wordt geboren en ook het stripalbum is af en verkoopt als een tierelier. Met zijn drietjes fietsen de succesvolle striptekenaar, zijn knappe vrouw en het lieve kindje getekend als stripfiguren van de aftiteling.

Dus striptekenaars zijn geweldig succesvolle mensen, ze kunnen toveren en zijn gelukkig in de liefde?  Maar dan heb je  "El Gran Vázquez" nog niet gezien!

Deze film gaat over Manuel Vázquez een striptekenaar die echt bestaan heeft, of moet ik schrijven geleefd, want geleefd, dat heeft ie. Deze film geeft weer een heel ander beeld van de striptekenaar. Vázquez tovert ook nog op een heel andere manier. Deze tekenaar is een gladde ritselaar. De film opent met een scene waar een stel deurwaarders voor de deur van de tekenaar wachten. Een nette kerel komt aanlopen, de kijker weet al dat het Vázquez zelf is, hij doet zich handig voor als collega-deurwaarder. Hij krijgt het zelfs voor elkaar dat ze het wachten opgeven en hem op een biertje trakteren. En zo gaat het de hele film door. Bij de kleermaker ritselt hij een maatpak, betalen komt later wel. Een auto en het interieur van een huis, alles op afbetaling. En even zo makkelijk versiert hij een leuke vrouw, al blijkt later in de film dat ie al getrouwd was! kortom, het is een boefje.

De tekenaar krijgt er van langs van de studiochef.

De film laat ook een ander soort tekenaars zien; studiotekenaars, zij zijn, in dit geval,  de ambtenaren onder de striptekenaars. Hier zijn het de slaafse werknemers van Uitgeverij Bruguera, de grootste uitgever van Spanje in die tijd, de jaren zestig. Ze gaan gebukt onder het regiem van de studiochef. Uitgekafferd worden ze als ze een potloodje te vroeg weggooien. Rechten op hun personages liggen bij de uitgever, niet bij de zwaar onderbetaalde tekenaars. In een van die tekenaars herkent men de bekende Spaanse stripmaker Ibáñez, de tekenaar van  Mortadelo y Filemó , in Nederland bekend als Paling en Ko. Ibanez tekende ook de 13, Rue del Percebe,  Dolgedraaid heet het in Nederland. Een strip over allerlei bewoners van een pand in Barcelona. De wanbetaler, die op de bovenste etage woont is geïnspireerd  op Vazquez.

Ook in El gran Vasquez komen de stripfiguren  van de tekenaar tot leven.

Tja, wie echt een goed beeld wil krijgen van een striptekenaar kan misschien beter een goede documentaire bekijken dan een speelfilm, zoals bijvoorbeeld die over Charles Schulz, de tekenaar van Peanuts.  Of anders een mooie bio lezen. Of toch niet? De films die ik hier aanhaal zijn stuk voor stuk hele leuke films die ik kan aanbevelen. Of je nu een documentaire kijkt of een speelfilm over een striptekenaar, een ding komt altijd duidelijk naar voren. Tekenaars zijn het gelukkigst als ze gewoon lekker aan het tekenen zijn, als het kind dat men ooit was, die lekker zat te krabbelen.



(dit is een uitgebreide en herwerkte versie van het artikel Wordt Striptekenaar!,gepubliceerd in Stripkrant nr2)